ORTA ASYA TÜRK KAVİMLER GÖÇÜ.

DÜNYA TÜRKLERİ KONGRESİ STRATE4JİK ARAŞTIRMA MERKEZİ.

KARAÇAY TÜRKLERİ ÇALIŞMA GURUBU

ORTA ASYADAN OSMANLIYA DERİN TÜRKLER:

Orta Asya Türk Tarihi

Türk Adının Anlamı

* Türk Adının anlamı: Doğan, türeyen veya güçlü, kuvvetli,olgun anlamına gelmektedir.                 

* “Türk” kelimesi ilk defa siyasi ad olarak Göktürk Devleti tarafından kullanılmıştır.

* Coğrafi bir ad olarak, ilk defa Bizans kaynaklarında Orta Asya için kullanılmıştır. Anadolu ise XII yy dan itibaren Avrupalılarca Türkiye olarak anılmıştır.

* Millet adı olarak Türk, ilk defa 420 tarihli bir Pers metninde geçmektedir.

* Türk adına ilk defa 5yy da Pers (Sasani), 6yy da Bizans kaynaklarında rastlanmıştır.

* Hunlarla ilgili ilk tarihi belge ise  MÖ 318 yılına ait bir Çin belgesidir (anlaşma belgesi).

Türk adının ne anlama geldiği konusunda ileri sürülen görüşler şunlardır:

a) Wambery, 1879’da Türk adının Türemek(çoğalmak) fiilinden geldiğini ileri sürmüş.

b) Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lûgat’it-Türk adlı eserinde, Türk’e Olgunluk Çağı anlamını verir.

c) Ziya Gökalp, Türk adının anlamını Türeli(töre sahibi) diye açıklar.

Türklerin İlk Ana Yurdu

* Türklerin ana urdu Orta Asya’dır.

* Orta Asya, doğuda Kingan dağları, batıda Hazar Denizi, kuzeyde Sibirya, güneyde Himalaya dağları ile çevrili geniş bir coğrafi bölgedir.

* Bu coğrafi bölge içinde de Türklerin ilk ana yurdu ise, Altay-Sayan dağlarının kuzeybatısı, Tanrı dağlarının kuzeyi, Aral gölünün çevresi ve Hazar Denizi’nin doğusu olarak belirlenmiştir.

Türk Göçleri

Göçlerin Nedenleri

– İklim koşullarının değişmesine bağlı olarak meydana gelen kuraklık, artan nüfusa mevcut toprakların yetmemesi ve bu gelişmelerin sonucunda bölgede geçim sıkıntısının ortaya çıkması

– Türk boyları arasındaki siyasal anlaşmazlıklardan dolayı ortaya çıkan savaşlar

– Dış baskılardan (Çin, Kitan ve Moğol) dolayı Türklerin bağımsızlıklarını kaybetmek istememeleri

– Salgın hayvan hastalıkları ve otlakların yetersiz hale gelmesi

Göçlerin Sonuçları

– Orta Asya kültür ve medeniyeti dünyanın değişik yerlerine yayılmıştır.

– Orta Asya’da kalan boylar Hunların yönetiminde ilk Türk devletini kurmuşlardır.

– Farklı bölgelerde Türk devletleri kurulmuştur.

– Batıya giden Türkler, Kavimler Göçü’nü başlatmışlardır.

– Türkler değişik kültür çevreleriyle etkileşim içine girmişlerdir.

– Kalabalık nüfuslarla ve farklı dinlerle karşılaşan bazı Türk boyları milli benliklerini kaybetmişlerdir.(Bulgarlar, Macarlar gibi)

– Gittikleri bölgelerdeki topluluklara, hayvanları evcilleştirmeyi, madenciliği, at-tekerlek kültürünü öğretmişlerdir.

Türklerin atı evcilleştirmeleri ve tekerleği kullanmaları çok uzak bölgelere göç etmelerine yardımcı olmuştur.

Türklerin çok çeşitli bölgelere yayılması, Türk tarihinin bir bütün halinde incelenmesin engellemiştir.

ORTA ASYA’DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ

Asya Hun (Büyük Hun) İmparatorluğu

* Kutlu ülke Ötüken merkez olmak üzere Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kurulmuştur.

* Hunlar’a ait ilk belge MÖ 318 yılına ait  Hun prensleri ile Çin arasında yapılan bir antlaşmadır.

* M.Ö. III. Yüzyılın ikinci yarısında Hunlar, Çinlilere karşı büyük bir güç haline gelmişlerdir.

* Çinliler, Hun akınlarına engel olabilmek için kuzey sınırlarında bir duvar örmeye başlamışlardır.Bugün “Çin Seddi” diye bildiğimiz bu duvar M.Ö. 214 yılında tamamlanmıştır.

* Mete,Tunguzları,Yüeçiler’i ve Vusonlar’ı yendi.

* Çinlilerle mücadele eden Mete Han’ın asıl düşüncesi, Çin’i etkisiz hale getirmekti.Çin’i yıllık vergiye bağlayan Mete, gücünün sembolü olarak Çinli bir prensesle evlenmiştir.

* Kalabalık Çin nüfusu içinde Türklerin asimile olmasından çekinen Mete, Çinlilerle antlaşma yapmış ve onlarla dost kalmayı tercih etmiştir.(Mete ulusçu bir politika takip etmiş, vatan millet sevgisini ortaya koymuştur.)

* Mete Han’dan sonra Hunlar zayıflamıştır.

Parçalanma Sebepleri:

– İç mücadeleler  ve Çin’in entrikaları

– İpek Yolunun elden çıkması

– Prensler arasındaki taht kavgaları

* Çin’in egemenliğine girmek isteyen Hohanyeh ile Çiçi arasındaki mücadele sonunda Hun devleti doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı.

* Hohan-yeh yönetimindeki Doğu Hunları  Çin’in egemenliğine girdi. Batı  Hunları ise Çin tarafından ortadan kaldırıldı.

* Çinin egemenliğinden kurtulan Doğu Hunları, MS 48 yılında Kuzey ve Güney Hunları olmak üzere ikiye ayrıldılar.

* Kuzey Hunları batıya doğru göç ettiler.Batıya doğru göç eden bu Türkler kavimler göçünü başlattılar.

Mete Han’ın Tarihteki Önemi

– Türk soyundan olan bütün toplulukları kendi yönetimi altında toplamıştır.

– Tung-huların ısrarlı toprak istekleri karşısında “Toprak milletindir, onu kimse veremez.” diyerek ilk defa vatan ve millet sevgisini ortaya koymuştur.

– Çin’i mağlup etmesine rağmen Türklerin Çin’e yerleşmesine karşı çıkmış; Çin’den yıllık vergi almakla yetinmiştir.

– Günümüzde de pek çok devlet tarafından örnek alınan  bir ordu sistemi kurmuştur (Onlu Sistem).

* Bu dönemde, Çinlilerin propagandasıyla Hun beyleri birbirine düşmüştür.Mete’nin ölümünden sonra zay